روسای جمهور چین و تاجیکستان جمعه ۱۵ تیر (۵ ژوئیه) در بیانیه‌ای مشترک از تشکیل حکومت فراگیر با حضور نمایندگان تمامی گروه‌های قومی، مذهبی و سیاسی در افغانستان حمایت کردند.  

در بیانیه مشترک این دو کشور آمده است که شی جین پینگ و امامعلی علی رحمان بر افغانستان مستقل، بی‌طرف، متحد، فراگیر و صلح‌آمیز عاری از تروریسم، جنگ و مواد مخدر تاکید کرده‌‌اند.   

در این بیانیه پکن و دوشنبه تاکید کرده‌اند که تامین صلح در افغانستان در راستای منافع مردم این کشور و همه کشورهای منطقه خواهد بود.

این بیانیه مشترک در جریان سفر رسمی شی جین پینگ، رییس‌جمهوری چین به تاجیکستان، پس از شرکت در نشست سران سازمان همکاری‌های شانگهای در شهر آستانه قزاقستان صادر شده است.  

برخلاف چین، تاجیکستان روابطی پرتنش با حکومت طالبان دارد و درخواست‌های مکرر این گروه را برای تحویل‌گرفتن سفارت افغانستان در دوشنبه رد کرده است. دولت تاجیکستان به‌صراحت از طالبان خواسته است که حکومتی فراگیر با حضور همه اقوام تشکیل دهند و برای رفع تهدید تروریسم اقدام‌های موثری انجام دهند، اما طالبان به این درخواست‌ها اعتنایی نکرده‌اند.  

در مقابل، رژیم طالبان دولت تاجیکستان را متهم می‌کند که به برخی سران و نیروهای جبهه مقاومت ملی به رهبری احمد مسعود، فرزند احمد شاه مسعود، اسکان داده‌ است و در امور داخلی افغانستان مداخله می‌کند.   

حکومت تاجیکستان از گسترش خطر تروریسم در افغانستان تحت حاکمیت طالبان نگرانی شدید دارد و چندین مرتبه در مرز افغانستان رزمایش مشترک نظامی با روسیه برگزار کرده است. تاجیکستان در نشست‌های منطقه‌ای از وجود ناامنی در افغانستان ابراز نگرانی می‌کند.  

اما برخلاف تاجیکستان، چین در تلاش گسترش روابطش با رژیم طالبان است. شی جین پینگ در مراسم رسمی بهمن سال گذشته اعتبارنامه مولوی اسدالله بلال کریمی، سفیر رژیم طالبان در این کشور، را پذیرفت. چین نخستین کشور در جهان است که رییس‌جمهوری آن اعتبارنامه سفیر طالبان را در مراسم رسمی و در کنار دیگر سفرای کشورهای جهان پذیرفته است. 

چین روابط نزدیک با طالبان برقرار کرده است و از هئیت‌های این گروه نیز میزبانی کرده است.  

پکن از طالبان خواسته است که تهدید جنگجویان اویغور در افغانستان را رفع کنند و به هیچ گروهی اجازه ندهند که منافع آن کشور را در افغانستان به خطر بیندازند. جنگجویان اویغور در بخش‌هایی از افغانستان، به‌ویژه در استان شمال‌شرقی بدخشان، حضور دارند. پس از سرنگونی نظام جمهوری در اوت ۲۰۲۱، طالبان تمامی زندانیان، ازجمله جنگجویان اویغور، را از زندان رها کردند، که اسباب نگرانی زیاد چین شد. 

چین به سرمایه‌گذاری بیشتر در بخش معادن و منابع زیرزمینی افغانستان علاقه دارد و تا کنون بهره‌برداری از معدن مس عینک در لوگر (بزرگ‌ترین معدن مس در افغانستان) و استخراج نفت از حوزه شمال آن کشور را با طالبان امضا کرده است.